Nörolojik Hastalıkları Rehabilitasyonu

Parkinson

Parkinson hastalığı beyinde dopamin salgılayan nöronların işlevlerinin bozulması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalıkta hastalarda ellerde istem dışı titreme (tremor), kaslarda sertlik (rijidite), hareketlerde yavaşlama ve denge kaybıdır.
Titreme genellikle istirahat sırasında ve tek tarafta başlar. Hareket sırasında kaybolur. Hareketler yavaş, adımlar küçük yüz mimiklerinde azalma nedeniyle bir ifade donukluğu da oluşur. İleri evrelerde ses azalması ve yutma bozuklukları ortaya çıkabilir.
Parkinson nöroloji uzmanları tarafından tedavi ve takibi sürdürülse de özellikle hareketlerdeki yavaşlama ve denge kayıplarına yönelik rehabilitasyon gerektiren bir hastalıktır. Bu hastalar için rehabilitasyon programına hastalığın erken evrelerinde başlanması ve sürdürülmesi önerilmektedir.
Kliniğimizde her hastaya göre bireysel program hazırlanarak tedavide ve hastanın günlük yaşamdaki aktivitelerinde süreklilik hedeflenmektedir. Tedavi programında Parkinson hastalarına özel egzersizlerle düz zeminde, engelli zeminde, dengeli ve geniş adım aralıkları ile yürüme, merdiven inip çıkma çalışmaları ve koordinasyon egzersizleri gibi egzersizler uygulananarak hastaların yaşam kalitesini arttırmak ve becerilerini kaybetmelerini engellemek amaçlanmaktadır. Hastaların düşme riski hesaplanarak egzersiz uygulamalarından sonra kontrol edilir ve gerekli bulunursa hastaya hangi desteğin gerektiği saptanır.

Multipl Skleroz (MS)

Merkezi sinir sisteminde sinir liflerini çevreleyen ve koruyan sinir liflerinin elektrik uyarılarını iletmelerine yardımcı olan miyelin isimli yağlı bir doku vardır. Multipl Skleroz hastalığında bu myelin doku yerine sert plaklar yerleşi,r (skleroz) . Miyelin yok olduğunda veya hasar gördüğünde, sinirlerin beyine giden veya beyinden gelen elektrik uyarılarının iletimi bozulur ve bu durum çeşitli belirtilere yol açar. MS plaklarının yerleşimine göre farklı belirtiler oluştuğundan hastalık sonucunda ortaya çıkan tablo kişiden kişiye değişebileceği gibi, aynı hastada farklı zamanlarda da farklılıklar gösterebilir. Hastalığın tanı ve tedavisi ve takibi nöroloji uzmanları tarafından yürütülse de, MS hastalarının hayatlarında rehabilitasyonun önemli yeri vardır. Genel beden egzersizleri genel sağlığı uyararak yardımcı olursa da MS hastalarının ayrıca özel rehabilitasyona ihtiyacı vardır. Hastalarda hareket sistemini ilgilendiren kas gücünde azalma ve spastisite (kas gerginliği) ataksi (denge bozukluklarına yol açan özel bir durum) nedeniyle hareket bozulmaları söz konusu olabilir. Hastaların ayrıca barsak mesane veya solunum sistemiyle ilgili sorunları da oluşabilmektedir. Kliniğimizde her hasta durumu değerlendirildikten ve sorunları tam ve doğru olarak saptandıktan sonra kendisine özel egzersizleri içeren rehabilitasyon programı düzenlenerek, germe güçlendirme cihazlama ve havuz içi fizyoterapistle egzersiz uygulamaları içeren rehabilitasyon programına alınmaktadır. Yorgunluk MS ataklarını tetiklediği için bu hastalarda bu programın eğitimli bir rehabilitasyon hekimi ve fizyoterapist tarafından düzenlenip yürütülmesi önemlidir. Ayrıca hastalara durumları gerektiriyor ise iş uğraşı tedavisi de uygulanır. Rehabilitasyon sonucunda kas güçlerinde artış, spastisitede azalma ve ataksinin giderilmesi hastanın hareketliliğini arttırmayı sağlar. Yürüme eğitimi, baston yürüteç veya tekerlekli sandalye kullanımı eğitimi de gerekli hastalarda planlanmaktadır.

ALS

ALS yani amiyotrofik lateral skleroz, hareket sinirlerini etkileyen ilerleyici bir sinir sistemi hastalığıdır. Öncelikle kol ve bacaklarda olmak üzere kas güçsüzlüğü ile başlar. Konuşma, çiğneme ve nefes alma da etkilenebilir ve yutma da bozulabilir. Sinir uyarıları gelmeyince kas yapısı ve hareketler bozulur. ALS hastalarında egzersizlerin amacı kasların zayıflamasını geciktirmek, eklem hareket açıklıklarını korumak, ağrılı kas spazmalrını gidermek ve genel sağlığı korumaktır. Bu amaçla genel aerobik egzersizler, bisikletle ve su içinde yapılan egzersizler seçilir. Egzersizlerin zorlayıcı olmaması ve genel ve kas yorgunluğunu ortaya çıkarmamak için hastanın yorgunluk sınırında yapılması çok önemlidir. Kliniğimizde ALS hastaları için hafta içinde düzenli aralıklarla yapılan hidroterapi ve / veya fizyoterapistler eşliğinde hafif egzersiz programlarını öneriyoruz.

Poliomyelit

Polio isimli virüsün etkisiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Düzenli aşılamalar sayesinde artık görülmemektedir. Çocukluk yıllarında bu hastalığı geçirmiş olan bazı kişilerde hastalandıkları tarihten yaklaşık 25 yıl kadar sonra mevcut felçlerinde artmalar olduğu saptanmıştır bu duruma post poliomyelit sekel sendromu denmektedir.
Polio hastalarında gevşek bir felç, bu nedenle eklemlerde aşırı zorlanmalar ve tendon kısalıkları gibi nedenlerle de özel fizik tedavi ve rehabilitasyon programları gerekebilmektedir.
Hastanın değerlendirmesinden sonra gereken cihazlama gibi uygulamalar ve egzersizler havuz içi egzersiz programları yapılmaktadır.